Niet zelden worden wij door clientèle verzocht aanwezig te willen zijn ter gelegenheid van een verhoor bij de politie. Wanneer de betrokkene voorafgaand aan het verhoor daartoe door de politie is uitgenodigd geworden, is de bijstand van de advocaat tijdens dit verhoor echter niet toegestaan.
Hier komt binnenkort verandering in.
Hoewel de Belgische wetgeving, inz. de zogenaamde “Salduz-wet”, al in belangrijke mate aan de Europese vereisten voldeed, waren er nog een aantal wetswijzigingen nodig.
De Wet betreffende bepaalde rechten van personen die worden verhoord zet de Richtlijn 2013/48/EU van het Europees Parlement en de Raad van 22.10.2013 betreffende het recht op toegang tot een advocaat in strafprocedures in de Belgische rechtsorde om.
De Wet treedt normaliter op 26.11.2016 in werking.
Vanaf 26.11.2016 zal de verhoorde persoon, ongeacht in welke hoedanigheid deze persoon verhoord wordt (verdachte, getuige, kennelijk benadeelde), indien gewenst, het initiatief kunnen nemen om tijdens het verhoor te worden bijgestaan door een advocaat die hijzelf hiertoe voorafgaand geraadpleegd heeft.
De aanwezigheid van een advocaat tijdens het verhoor van een persoon door de politiediensten, de Procureur des Konings of de Onderzoeksrechter wordt door de wetgever verantwoord door de noodzaak om de rechten van verdediging van de verhoorde te beschermen en in het bijzonder zijn recht om te zwijgen, om niet ertoe te worden verplicht zichzelf te beschuldigen en geen druk te ondergaan vanwege de persoon die verhoort teneinde bekentenissen te verkrijgen.
Logischerwijs is het risico dat die rechten aangetast kunnen worden groter wanneer de betrokkene zich ten overstaan de overheid in een kwetsbare positie bevindt, in het bijzonder wanneer hij/zij van zijn/haar vrijheid benomen is.
Volgens de nieuwe “Salduz-wet” heeft elke verdachte recht op voorafgaand overleg en bijstand tijdens alle verhoren, ongeacht of hij/zij van zijn/haar vrijheid benomen is.
De huidige drempel, met name dat de feiten strafbaar moeten zijn met een gevangenisstraf van (minstens) één jaar, wordt geschrapt. Dit recht geldt m.a.w. voor alle misdrijven waarvoor een vrijheidsbenemende straf opgelegd kan worden.
De verdachte kan van dit recht afstand doen.
De nieuwe wet voorziet dat de verdachte en de advocaat, na telefonisch overleg, kunnen beslissen om van het recht op bijstand tijdens het verhoor af te zien op voorwaarde dat het verhoor audiovisueel opgenomen zou worden. De advocaat, wanneer hij telefonisch gecontacteerd wordt, moet zich immers binnen de twee uur ter plekke van het verhoor aanbieden. Dit is niet steeds mogelijk en zou een reden kunnen zijn om te verzoeken het verhoor audiovisueel op te nemen, het één en ander ter controle van het verloop van het verhoor.
Wanneer u zich in de situatie bevindt dat u voor verhoor uitgenodigd wordt, dan zal u zelf het initiatief dienen te nemen om een advocaat te raadplegen. Wanneer u echter gearresteerd bent, dan zal de verhoorder (politie of Onderzoeksrechter) via de Salduzwebapplicatie contact met een advocaat opnemen.
Waar voorheen de rol van de advocaat ter gelegenheid van het verhoor eerder beperkt was, zal hij/zij met de nieuwe wet een actieve rol toebedeeld krijgen. Ofschoon het geenszins de bedoeling is dat de advocaat met de verhoorder in debat treedt, laat staan dat de advocaat in de plaats van de verhoorde zou antwoorden, zal de advocaat binnenkort wel effectief aan het verhoor kunnen deelnemen, o.a. door suggesties en opmerkingen te formuleren, bijkomende verduidelijkingen te vragen, bijkomend onderzoek te suggereren etc.
Nieuw is ook dat de advocaat ook bijstand zal mogen verlenen ter gelegenheid van reconstructies en confrontaties. In bepaalde gevallen zal de advocaat overigens bijstand kunnen verlenen bij een huiszoeking. Dit is het geval wanneer de huiszoeking verwordt tot een verhoor. Indien de huiszoeking dus aanleiding geeft tot het stellen van gerichte vragen over de grond van de zaak of over de overtuigingsstukken, geldt het principe van de bijstand.
Omgekeerd, indien de huiszoeking zich ertoe beperkt tot het zoeken naar overtuigingsstukken of tot de vraag waar deze aangetroffen kunnen worden, geldt het recht op bijstand niet.
Samengevat: vanaf 26.11.2016 wordt het recht op bijstand door een advocaat tijdens het verhoor uitgebreid en zal men de bijstand van een advocaat kunnen eisen voor elk verhoor bij de politie of de Onderzoeksrechter. Slechts in zeer uitzonderlijke omstandigheden (bv. in geval van hoogdringendheid) is het gerechtvaardigd de komst van de advocaat niet af te wachten. U zou dan wel kunnen verzoek om het verhoor audiovisueel te registeren.
Copyright © 2016 Mattijs Voet & Co Overname zonder schriftelijke toestemming is verboden.
Disclaimer Deze gratis nieuwsbrief is bedoeld als bron van informatie. De nieuwsbrief beoogt op geen enkele wijze de volledigheid en kan niet worden gelezen of gebruikt als advies. Hoewel de auteurs de grootste zorg besteden aan hun teksten, kan op geen enkele wijze enige aansprakelijkheid voortvloeien uit de inhoud van de nieuwsbrief.